مار بالدار
این مقاله که در «ژورنال خزنده شناسی» منتشر شده شامل اطلاعات به دست آمده از ساعتها مطالعه و بررسی صدها فسیل مار است. در پایان، نتیجه حیرت آور کار آنها کشف خزنده ای است که با هیچ کدام از گونههای شناخته شده از مارها، چه زنده و چه منقرض شده، مطابقت ندارد. این پژوهشگرها نام آن را Zilantophis schubertiگذاشتند. جاسینسکی میگوید: “مارها بدون دست و پا هستند، ولی تعداد مهرههای بدنشان زیاد است. دیرینهشناسها هم از همین استخوانها برای شناسایی فسیل مارها استفاده میکنند”.
این مار زوائد استخوانی شبیه به باله پهنی در دو سوی ستون مهرههایش دارد. به احتمال زیاد این بیرون زدگیها محل اتصال ماهیچههای عقبی بدن آن بودهاند. به خاطر همین ویژگی، این نام روی این جنس جدید گذاشته شد که الهام گرفته از نام Zilant، ماری بال دار در اسطورههای روسی است. نام گونه، schubertiهم به احترام «بلِین شوبِرت»، مدیر اجرایی مرکز دیرینه شناسی ایالت تِنِسی و استاد راهنمای هر دو مؤلف در دوران تحصیلشان در دانشگاه این ایالت روی آن گذاشته شده است. معنی نام انتخاب شده «مار بالدار شوبرت» است.گونه Zilantophis schuberti مار کوچکی به طول تقریبی ۱۲ تا ۱۶ اینچ بوده است. به گفته جاسینسکی، این مار شاید فقط کمیبزرگ تر از انگشت اشاره بوده باشد و احتمالاً در میان بستری از بقایای برگها زندگی میکرده است. به گمان او، با کمیحفاری زمین یا خوردن ماهیهای کوچک یا به احتمال قوی تر حشرات به زندگی خود ادامه میداده است. جثه آن برای خوردن جوندگان متوسط بسیار کوچک بوده است. مهرههای به دست آمده از آن ریز هستند و دو پژوهشگر پیش از مطالعه و وارسی آنها باید با دقت بسیار استخوانهای دیگر و گل و لای را از آنها جدا کنند.
طبق ویژگیهای ستون مهرهها، تصور میشود که این گونه جدید بیشترین خویشاوندی را با مار موش خوار و شاه مار داشته باشد که اکنون هر دوی آنها به طور معمول در آمریکای شمالی یافت میشوند.
«سایت فسیلی گرِی» یکی از غنی ترین نقاط دارای فسیل در ایالات متحده، به ویژه از دوره زمینشناسی نئوژن است که ۲۳ میلیون سال پیش آغاز شد و ۵۸ر۲ میلیون سال پیش به پایان رسید. طبق گونههای منقرض شده ای که در این سایت کشف شدند، برآورد این دو پژوهشگر این است که فسیل «مار بال دار شوبرت» بین ۷ تا ۵ر۴ میلیون سال قدمت داشته باشد. به عبارتی، در بازه ای بین دوره زمینشناسی میوسن و پلیوسن میزیسته است. اهمیت این سایت فسیلی از آن جهت است که یکی از معدود سایتهای فسیلی مربوط به این دوره زمین شناسی در تمامیبخش شرقی ایالات متحده به شمار میآید. به همین جهت افقی روشن به سوی بخشی از دوره ماقبل تاریخ خواهد بود که هنوز بسیار ناشناخته است.
در زمان زندگی Zilantophis، این محل یک فروگودال در وسط جنگل بوده است که جانوران زیادی را به سوی خود جذب میکرد. فون بومیاین محل شامل نمونههای باستانی جانوران شناخته شده آمریکای شمالی از جمله خرسها، سگهای آبی و سمندرها بوده است. جانوران دیگر نامتعارف تر بودند، مانند گونه منحصر به فردی از کرگدن، تمساح و پاندای قرمز معروف این سایت. جاسینسکی معتقد است که “در این برهه از زمان، جهان به سوی آب و هوایی جدید و فون جانوری امروزی در حال حرکت بوده است.”مارهای ساکن این فروگودال نیز ترکیبی از گونههای معمولی و عجیب بوده اند. علاوه بر گونه جدید کشف شده، گونههای باستانی از مارهای قیطانی (Thamnophis)، مارهای آبی (Nerodia)، مارهای موش خوار (Pantherophis)، مارهای شلاقی (Masticophis) و گَوَند مارها (Pituophis) نیز این محل را به عنوان زیستگاه خود انتخاب کرده بودند. در مجموع، این پژوهشگرها بقایای هفت جنس مار را در این سایت شناسایی کردند که بسیاری از آنها هنوز هم در نواحی شرقی تِنِسی زندگی میکنند. سایت فسیلی گرِی در زمان حیات خود محیطی مساعد برای رشد و نمو جانوران زنده و فسیل شدن جانوران مرده بوده است. این برای دیرینه شناسی به منزله معدن طلا محسوب میشود که به جای فلز طلا از استخوان انباشته شده است.این نخستین باری است که سایت فسیلی گرِی برای یافتن فسیل مارها مورد کاوش و مطالعه قرار گرفته است که به طور خاص بر شناسایی مارهای خانواده Colubridae، یعنی بزرگترین خانواده مارها متمرکز شده است. مارهای این خانواده حدود دو سوم همه گونههای مارهای زنده شناخته شده را تشکیل میدهند.
در دوره میوسن، در فون مارهای آمریکای شمالی تغییرات قابل توجهی به وجود آمد. در زمانهای گذشته، مارهای بوآ که به خاطر ستون مهرههای ستبرشان معروف هستند در سراسر اکوسیستمهای شمالی گسترده و رایج بودند، ولی با گذشت زمان به تدریج عقب نشینی کردند و مارهای خانواده Colubridaeکه از بوآها کوچک تر بودند جایگزین آنها شدند. این تغییر، با تغییرات وسیع زیست محیطی مانند استقرار مرغزارها به جای جنگلها و پراکندگی پستانداران کوچک که به عنوان منبع غذایی مارهای Colubridaeباعث ازدیاد آنها شدند همزمان شد. Zilantophisهم متعلق به این دوره از تغییرات است. کشف این گونه نشان میدهد که مارهای خانواد Colubridaeدر این برهه از زمان در حال متنوع شدن بودند و تنوعی از آنها شکل گرفتند که نتوانستند به بقای خود تا زمان حال ادامه دهند.
پژوهشها و کاوشهای پیوسته در این سایت به کشف اطلاعات با ارزش درباره تنوع زیستی غنی یک اکوسیستم باستانی کمک میکند، چرا که در این اکوسیستم یک تغییر اقلیمیتعیین کننده به وجود آمده بود. این یافتهها برای رسیدن به درکی بهتر از آینده نیز سودمند هستند. جاسینسکی میگوید: “مارها بخش مهمیاز اکوسیستمهایی که در آنها زندگی میکنند، چه در گذشته و چه در حال، هستند. هر فسیلی داستان زندگی خود را بیان میکند و همه این تکههای استخوانی مدرکی هستند که تصویر روشن تری از گذشته به دانشمندان میدهند و مانند ابزاری هستند که پیش بینی میکنند چگونه جانوران کنونی نسبت به تغییرات آینده واکنش نشان خواهند داد.”