عنکبوت های شگفت انگیز
قدرت بسیار بالای شنوایی و بینایی عنکبوتهای جهنده ـ عنکبوتها ممکن است گوش نداشته باشند اما می توانند صحبتهای انسانها را بشنوند. عنکبوتهای جهنده که از خانواده Salticidaeهستند می توانند صداها را در فاصله سه متری بشنوند. این عنکبوتها به جای داشتن گوش و استفاده از آن برای شنیدن اصوات مختلف، ارتعاشات امواج صوتی را توسط موهای حسی روی پاها احساس می کنند. برخی دانشمندان بر این باور هستند که این بندپایان فقط از فاصله نزدیک قادر به شنیدن صداها هستند. اما عنکبوتهای جهنده از قدرت بسیار بالاتری نسبت به آن چه فکر می کنیم برخوردار هستند. آنها حتی می توانند صدای افراد را از فاصله زیادی در سراسر اتاق بشنوند و حتی موفق به شنیدن صدای جیرجیر یک صندلی هم می شوند. نورونهای عصبی عنکبوتها با صداهای نزدیک یا دور واکنش نشان می دهند و تحریک می شوند. عنکبوتهای جهنده در مقایسه با سایر گونههای عنکبوتیان، می توانند فرکانسهای مشابه فرکانسهای ایجاد شده از ضربات بال زنبور انگل را بشنوند. صداهای ایجاد شده از فاصله سه متری نیز می تواند نورونهای شنوایی را در مغز عنکبوتها تحریک کند. اگر موهای جلو و عقب پاهای عنکبوت را لمس کنیم، عصبهای مربوط به شنیداری در عنکبوتها تحریک می شوند و نسبت به صداهای ایجاد شده در نزدیکی عنکبوت واکنش نشان می دهند. این موها چگونگی واکنش عنکبوتها به صداهای دور را نیز نشان می دهد. همچنین این نوع از عنکبوتها به داشتن قدرت بینایی فوق العاده نیز مشهور هستند. در میان خانوادههای عنکبوت، خانواده عنکبوتهای جهنده، بزرگ ترین و متنوع ترین خانواده به شمار می رود.
عنکبوت فداکار ـ نیاز به تولیدمثل در قلمرو حیوانات اغلب از زنده ماندن هم مهم تر است. شاهد این مدعا، نوعی عنکبوت نر از گونه عنکبوت سیاه ماهیگیر با نام علمی Dolomedes tenebrosusاز خانواده «عنکبوتهای گهواره باف» (Pisauridae) است. عنکبوت نر این گونه بعد از تولیدمثل میمیرد و عنکبوت ماده او را می خورد. جنس ماده تقریباً دو برابر اندازه نر است و تا ۱۴ برابر بیشتر وزن دارد و مانند عنکبوت بیوه سیاه، از جفت خود برای تغذیه استفاده می کند. عنکبوت ماده که جفت خود را خورده است، تعداد تولید مثل دو برابری نسبت به عنکبوتهای دیگر دارد و همچنین رشد ۲۰ درصدی بیشتری هم خواهد داشت. احتمالاً در بدن عنکبوت نر ماده مغزی وجود دارد که منجر به تولید مثل دو برابری می شود.
عنکبوت برگی شکل ـ این عنکبوت گونه ای جدید است که در جنگلهای بارانی چین کشف شده است. پوشش بدن این عنکبوت کمیاب متورم است و به نظر می رسد به یک جنس از عنکبوتها به نام Poltys که شبکه تارهای کروی می تنند تعلق دارد. با این وجود برخلاف دیگر گونههای متعلق به این جنس تخصص بسیار زیادی در استتار از خود نشان می دهد. عنکبوتهای ماده این گونه هم سبز هستند و هم قهوه ای و به همین دلیل ناحیه شکمی یادآور یک برگ مرده است و ناحیه پشتی بدن آنها شبیه یک برگ سبز زنده به نظر می رسد. این عنکبوتها به جای تنیدن تار صرفاً برگهای مرده و زنده را در کنار هم قرار داده و یک مجموعه بی شکل و نامنظم ایجاد می کنند و به این ترتیب خودشان را به شکل بخشی از تودهای برگ در معرض نمایش می گذارند. این توانایی در دوری از شکارچیان و به دام انداختن شکار کمک زیادی به او می کند.به غیر از این گونه، تعداد بسیار کمی عنکبوت دیگر نیز شناسایی شده اند که ظاهری شبیه گل، شاخههای مرده، بقایای گیاهی، جوانهها، پوست درختان یا فضله پرندگان دارند.
عنکبوت خفاش خوار ـ عنکبوتها معمولاً از حشرات تغذیه می کنند اما عنکبوتهای خفاشخوار که در بیش تر نقاط جهان یافت می شوند از خفاش تغذیه می کنند. این عنکبوتها، خفاشها را در تاری که بافته اند به دام می اندازند. عنکبوتهای خفاش خوار در بسیار از کشورها از جمله استرالیا، ژاپن و هند یافت می شوند. جنس ماده این جانور می تواند تا ۲۰ سانتی متر رشد کند و بزرگ تر از گونه نر آن باشد.
عنکبوت پرنده خوار ـ این بندپا یکی از بزرگترین عنکبوتها در جهان است. طول پاهای این عنکبوت می تواند به ۳۰ سانتی متری برسد و وزنی برابر با یک توله سگ دارد. به گفته کارشناسان می توان صدای پاهای عنکبوت پرنده خوار را شنید. این عنکبوت برخلاف نامی که دارد از پرندهها تغذیه نمی کند اما می تواند با هر آن چه رو در رو میشود، مقابله کند.
عنکبوت قیف ساز یا دراکولا ـ عنکبوت قیفساز از استرالیا فنگهای (نیش) قرمز رنگی دارد به همین دلیل به اسم عنبکوت دراکولا هم شناخته شده است. این عنکبوت اغلب از حشرات تغذیه می کند. این جانور حدود پنج سانتی متر طول دارد و از آن جایی که بیشتر اوقات را زیر زمین میگذراند به دام انداختن آن سخت است.
عنکبوت اسکلتوروس و اسپارکلمافین ـ در سال ۲۰۱۵ دو گونه جدید عنکبوتهای طاووسی در استرالیا کشف شد. روی گونه اسکلتوروس نقاط سیاه و سفیدی وجود دارد که آن را شبیه به اسکلت کرده است. همچنین گونه اسپارکلمافین خطهای آبی و قرمزی روی شکم خود دارد.
عنکبوت گیاه خوار ـ در بخشی از رژیم غذایی عنکبوتهای گیاهخوار گیاهان وجود دارند. کارشناسان معتقدند این عنکبوتها برای آن که در مواقع کمبود غذا جان خود را حفظ کنند از گیاهان تغذیه می کنند.
عنکبوت زیرآبی ـ این گونه از عنکبوت برای نفس کشیدن زیر آب از حبابهای هوا استفاده می کند. این عنکبوت بسیار کوچک است و فقط ۱۰ تا ۱۵ میلی متر طول دارد.
عنکبوتهای گردباف ـ بسیاری از حیوانات روشهای منحصری برای مخفی کردن خود از حیوانات شکارچی دارند اما عنکبوت گردباف از مهارت ویژه ای برای استتار خود برخوردار است. بدن نقره ای رنگ و رنگ سفید تارهای تنیده آن باعث می شود این عنکبوت به شکل فضولات پرنده به نظر آید.
عنکبوت شناگر ماهی خوار ـ تنها زیستگاه این گونه عنکبوت که Dolomedes briangreeneiنام دارد در استرالیا است. این عنکبوت اندازه ای در حد کف دست انسان دارد و با تشخیص ارتعاشات و امواج کوچک در داخل آب، موقعیت صید خود را شناسایی و با شنا کردن روی سطح آب به تدریج خود را به شکارش می رساند. همچنین این عنکبوت حشراتی که در مسیرش روی آب می افتند را به دام می اندازد، آنها را در هوا می قاپد و قبل از این که راهش را به سمت خشکی در پیش بگیرد و حشره را بخورد، آن را در آب غرق می کند و علیرغم اندازه اش، توانایی تغذیه از ماهیها، قورباغهها و حتی وزغها را دارد. تاکنون این گونه جالب فقط در سواحل شرقی استرالیا در آبهای شیرین نزدیک بریسبون دیده شده است.
عنکبوت شبکه قیفی ـ این عنکبوت با نام علمی Atrax sutherlandiدندانهای قرمز دارد و در سال ۲۰۱۰ در استرالیا کشف شد. این عنکبوت معمولاً به رنگ مشکی است و تارهای خود را در بالای سوراخهای زیرزمینی می تند و از حشرات تغذیه می کند. بعضی از گونههای این عنکبوت برای انسان خطرناک است و زهری سمی دارد. علت نامگذاری این عنکبوت به این نام به جهت ساختار قیف مانند تارهای تنیده اش است. عنکبوت در قیف تنیده خود کمین می کند و منتظر طعمه می ماند. طول این عنکبوت حدود پنج سانتی متر و محل زندگی آن در اعماق زمین و در عمق بیشتر از ۲۵ سانتی متری است و بیشتر زمان خود را در تارهایش می گذراند. این عنکبوت شبیه «عنکبوت موشی سر قرمز» (Missulena occatoria ) است که سری قرمز دارد.
عنکبوت طلایی گردباف ـ این عنکبوت با نام علمی Nephila clavipesبا استفاده از طعمههایی که در تارها به دام می افتند، ذخیرهگاههای غذایی برای خود ایجاد می کند. این عنکبوت به دنبال طعمههای گم شده خود می گردد که از شبکه تارهایش ربوده شده است. حشرات مرده در برخی موارد توسط عنکبوتهای دیگر از تارهای چسبناک ربوده می شوند. این عنکبوت وضعیت ذخیرهگاههای خود را به خاطر می سپارد و از این خاطرات برای بازیابی طعمه استفاده می کند. به عبارتی این عنکبوت دارای حس شمارش است. در صورتی که اگر حشرهای از ذخیرهگاه آن ربوده شود، عنکبوت جستجوهای خود را افزایش می دهد که این موضوع حاکی از توانایی محاسبه اندازه طعمه
است.
عنکبوت بافنده پاپری ـ این عنکبوت با نام علمی Uloborus plumipes، نانوالیاف ریزی از ابریشم می تند که حامل بار الکتریکی است. زمانی که حشره این تارها را از بدنش بیرون می فرستد، ابریشم را از لحاظ الکتریکی باردار می کند و این عمل را از طریق مالش دادن سریع آنها روی خارهای ریز پاهای عقبی خود انجام می دهد. این عنکبوت می تواند تارهایی با بار الکتریکی استاتیک تولید کند. تار حاصل بسیار چسبناک است و این ویژگی به دام انداختن طعمه توسط حشره را آسان تر می کند. چنانچه بتوان ترفند عنکبوت برای تولید این نانوالیاف باردار را بازتولید کرد، مسیر برای ارایه نوعی فناوری پردازنده پلیمری جدید و کارآمد هموار خواهد شد. این نوع تار عنکبوت برای تولید ریزالیاف قوی جهت استفاده در حوزههای مختلف بسیار کاربردی است.